Дэлгэр өлзийт жас
Read in English
Сүм хийдийн нэр :
Дэлгэр өлзийт жас,
Ринчений зураг дах дугаар :
403
Ринчений жагсаалт дах нэр :
Дэлгэр өлзийт хурал
Сүм хийдийн төрөл :
бусад
Байрлах аймаг :
Төв
Сум :
Баянцагаан сум
Аймгийн хуучин нэр :
Түшээт хан
Сумын хуучин нэр :
Их шавь
Товч түүх :
Төв аймаг Баян цагаан сум. Дэлгэр Өлзийтийн хурал /Хөтөл нуурын/ Сумын төвөөс баруун урагш 15 км зайд Дэлгэр Өлзийт овооны өвөрт Хатан худгийн баруун талд энэ хурал төвхнөж байжээ.Гонхон хэмээх 1 байшинтай, уг байшинд нь бурхан тахилийг нь сэргээж арц хүж өргөдөг нэгэн тахилч лам байнга суудаг байжээ.Энд зөвхөн зуны үед л голдуу 10 орчим лам цуглаж хурал хурдаг цагийн хурал байсан байна.Үүсгэн байгуулагч байгуулагдсан он нь тодорхойгүй уг хурал 1920-иод оны үеэр үйл ажиллагаа нь зогсож хаагджээ.
Байршлын тайлбар :
Сумын төвөөс баруун урагшаа 40 км-т. Дэлгэр өлзийт овооны өмнө Жасын тууриас зүүн тийшээ Хатан худаг гэж ус бий.
GPS хаяг :
North 46° 40’ East 106° 47’
Нийт газрын хэмжээ :
Side1: У100 Side2: Ө 50 Side3: Side4: Side5: Side6:
Сүм хэвээрээ үлдсэн :
No
Судалгаа явуулах үеийн байдал :
The site is situated at about 40 kilometres from the Sum centre on the west, south-west. It is on the south-east of two ovoos, one being possibly Delger Ölziit Ovoo. The well the monks used is on the west (called Khadan Khudag). In the area there are now many yurts. It was considerably big Jas, as the ruins from its buildings show. The temple itself (?) was possibly situated on the east (12 x 9 steps foundation) as it is the biggest foundation. It is indicated by a stone foundation rising from the ground. On its south there is a big almost circular shaped raised form, but its function is not clear. Other buildings, possible monks` residences, were situated on the west of the temple (?) and on the north (there is a road now in between) there are also some stone foundations. Pieces of wood, pieces of brass pots, an offering cup and even pieces of wood painted with gold ornaments were found on the site. In the area of the biggest foundation, the temple itself, holes show people have dug here.
Өөр зорилгоор ашиглагдах болсон :
Эргэн тойрон айл ихтэй.
Сүм хийд байгуулагдсан он :
Мэдэгдэхгүй
Сүм хийд хаагдсан, нураагдсан он :
Огноо хаагдсан: Мэдэгдэхгүй - Ярилцлагын дугаар:
Өөр зорилгоор ашиглагдах болсон :
Эргэн тойрон айл ихтэй.
тухайн газар шинэ сүм дугана баригдсан :
No
Үүсгэн байгуулагч хүний нэр болон цол хэргэм (мэдэгдэж байвал):
Date of Reviving:
хуучин хийдийн лам нар
Нэг тахилч лам. Зун лам нар
Тэмдэглэл :
Informant Puntsogiin Badamochir, is living in the centre of Bayantsagaan. Was born in 1921, had been a monk in Bambar Erdene Lamiin Khüree (in present Sergelen Sum). According to this informant there was only one temple building in this Jas. Only one takhilch (offering preparer) monk resided in it. Monks from other monasteries in the area visited in summer for holding ceremonies. They used to worship the ovoo called Delger Ölziit Ovoo on the north-west. The well of the monks was situated on the south-east of the site. The monastery was situated on the west of the sum centre. It was in the area subordinated to the Bogd Khan and his ecclesiastical estate (Ikh Shavi, Bogdiin Shavi)
Хүснэгтийн дугаар :
ТӨБЦ 008
судалгааны баг :
Team: Д
